انسان جدا از کتاب مقدس نمی‌تواند از طریق تحقیق یا استدلال، خداوند را به درستی بشناسد. کتاب مقدس تنها منبعی است که اطلاعات صد در صد صحیح دربارۀ خدا را ارائه می‌دهد، و برای شناخت خدا باید به آن مراجعه کرد.
کتاب مقدس دربارۀ خدای حقیقی اطلاعاتی ارائه می‌دهد که در هیچ کجای دیگر چنین اطلاعاتی یافت نمی‌شود. بر اساس کتاب مقدس، خدا یکتا و در عین حال شامل سه شخص مشخص یعنی پدر و پسر و روح‌القدس است. هر یک از این سه شخص، خودش خداست و با دو شخص دیگر با هماهنگی کامل در ارتباط است.
تثلیث در عهد جدید
نه فقط در عهد عتيق، بلکه بر اساس تعالیم عهد جدید نیز خدا در عین حال که یکتاست، شامل پدر و پسر و روح‌القدس می‌باشد.
تثلیث در اناجیل
در انجیل لوقا فصل اول، آیۀ ۳۵ می‌خوانیم که جبرائیل فرشته به مریم گفت: “روح‌القدس بر تو خواهد آمد و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افکند و به این سبب آن نوزاد مقدس، پسر خدا نامیده خواهد شد.” می‌بينيم که در اين آيه، هر سه شخص الوهيت، يعنی پدر و پسر و روح‌القدس ذکر شده‌اند. باید توجه داشته باشیم که روح‌القدس بر مریم آمد و قدرت خدای متعال بر او سایه افکند و آن نوزاد مقدس پسر خدا بود. بعداً وقتی که عیسی تعمید گرفت بر اساس انجیل لوقا فصل سوم، آیات ۲۱ و ۲۲ آسمان گشوده شد و روح‌القدس به صورت کبوتری بر او نازل شد و صدایی از آسمان آمد: “تو پسر عزیز من هستی. از تو خوشنودم”. در رویداد تعمید عیسی، واقعیت تثلیث بخوبی دیده می‌شود چون پدر از آسمان دربارۀ پسر شهادت می‌دهد، روح‌القدس بصورت کبوتری بر عیسی نازل می‌شود و عيسی مشغول دعا می‌باشد. در انجیل یوحنا نوشته شده است که خدای پدر و خدای پسر یک هستند و در یکدیگر می‌باشند! در انجیل یوحنا فصل دهم، آیۀ ۳۰ می‌خوانیم که عیسی فرمود: “من و پدر یک هستیم.” در اینجا منظور از یک بودنِ پدر و پسر این است که این دو در ماهیت و ذات یک و همانند هستند. در انجیل یوحنا فصل چهاردهم، آیات ۹ و ۱۰ می‌خوانیم که عیسی به یکی از شاگردانش فرمود: “ای فیلیپُس، در این مدت طولانی، من با شما بوده‌ام و تو هنوز مرا نشناخته‌ای؟ هر که مرا دید پدر را دیده است. پس چگونه می‌گويی پدر را به ما نشان بده؟ آیا باور نمی‌کنی که من در پدر هستم و پدر در من است؟ سخنانی که به شما می‌گویم از خودم نیست، آن پدری که در من ساکن است همۀ این کارها را انجام می‌دهد”. در اینجا می‌بینیم که پدر و پسر در یکدیگر می‌باشند.
تثلیث در اعمال رسولان
در کتاب اعمال رسولان فصل پنجم، آیات ۳ و ۴ بطور واضح می‌بینیم که روح‌القدس خداوند است. در صحبت پطرس با حنانیا روح‌القدس بعنوان یکی از اشخاص الوهیت و خدا به ما معرفی شده است. بر اساس کلام خدا، پطرس به حنانیا گفت: “ای حنانیا، چرا اینطور تسلیم شیطان شدی تا او تو را وادار کند به روح‌القدس دروغ بگويی و مقداری از پول زمینت را نگاهداری؟ آیا وقتی آن را داشتی مال خودت نبود؟ آیا وقتی آن را فروختی باز هم در اختیار خودت نبود؟ چطور شد که فکر چنین کاری کردی؟ تو نه به انسان بلکه به خدا دروغ گفته‌ای”.
تثلیث در رسالات
البته در رسالات نیز اشاره‌های زیادی به تثلیث وجود دارد. بعنوان مثال دعای پولس رسول در رسالۀ دوم به قرنتیان فصل سیزدهم، آیۀ ۱۳ را در نظر می‌گیریم. “فیض عیسی مسیح خداوند، محبت خدا و رفاقت روح‌القدس، با همۀ شما باد، آمین”.
می‌بینیم که پدر و پسر و روح‌القدس هر سه در یک آیه ذکر شده‌اند. ما ایمان‌داران به مسیح باید بدانیم که در نجات ما هر سه شخص الوهیت دست اندر کار بوده‌اند. در مورد فعالیت خدای پدر، عیسی فرمود: “هیچکس نمی‌تواند نزد من بیاید، مگر اینکه پدری که مرا فرستاد او را به طرف من جذب نماید” (انجیل یوحنا فصل ششم، آیۀ ۴۴). در مورد فعالیت خدای پسر، عیسی فرمود: “هیچکس جز بوسیلۀ من نزد پدر نمی‌آید” (انجیل یوحنا فصل چهاردهم، آیۀ ۶). و بالاخره در مورد فعالیت خدای روح‌القدس، در رسالۀ اول پولس به قرنتیان فصل دوازدهم، آیۀ ۳ می‌خوانیم “کسی هم نمی‌تواند عیسی را خداوند بداند، مگر بوسیلۀ روح‌القدس”.
پدر و پسر و روح‌القدس همچنین در انتخاب قوم خدا و قادر ساختن آنها برای یک زندگی خداپسندانه در فعالیت می‌باشند. باز ما ایمان‌داران به مسیح باید بدانیم که خدای پدر ما را انتخاب کرده، عیسی مسیح ما را محبت نموده و روح‌القدس ما را تقدیس کرده است. مسیحیان می‌توانند از پُری کامل خدا کاملاً پُر بشوند (رسالۀ پولس رسول به افسسیان فصل سوم، آیۀ ۱۹). به انسانيت کامل برسند (رسالۀ پولس رسول به افسسیان فصل چهارم، آیۀ ۱۳) و بالاخره از روح‌القدس پر بشوند (رسالۀ پولس رسول به افسسیان فصل پنجم، آیۀ ۱۸).
خداوند خدای قادر مطلق که از پدر و پسر و روح‌القدس تشکیل شده است موضوع ایمان ماست. هر چند انسان نتواند که موضوع تثلیث را بخوبی درک کند، ولی تثلیث واقعیت دارد و کتاب مقدس به روشنی آن را تعلیم می‌دهد. از آنجايی که تثلیث واقعیتی مافوق تجارب انسانی است باید با ایمان آن را بپذیریم و از روح‌القدس بخواهیم که ما را در درک بهتر تثلیث کمک کند.
صفات طبیعی خدا
خدای حقيقی، دانای مطلق، قادر مطلق، حاضر مطلق، جاودانی و تغییر ناپذیر است. حالا در بررسی خود جلوتر می‌رویم و به بعضی از صفات خدا نظر می‌افکنیم.
در مورد صفات طبیعی خدا، نخست اینکه کتاب مقدس تعلیم می‌دهد که خدا دانای مطلق است یعنی او همه چیز را می‌داند. در واقع هیچ چیز دربارۀ من و شما وجود ندارد که خدا از آن بی‌خبر باشد. در کتاب امثال سلیمان نبی فصل پنجم، آیۀ ۲۱ نوشته شده است که “راههای انسان در مدّ‌نظر خداوند است، و تمامی طریقهایِ وی را می‌سنجد”. و باز در کتاب امثال فصل پانزدهم، آیۀ ۳ می‌خوانیم “چشمان خداوند در همه جاست، و بر بدان و نیکان می‌نگرد”. همچنین در کتاب عهد جدید، در رساله به عبرانیان فصل چهارم، آیۀ ۱۳ نوشته شده است که “در آفرینش چیزی نیست که از خدا پوشیده بماند. همه چیز در برابر چشمان او برهنه و رو باز است و همۀ ما باید حساب خود را به او پس بدهیم.” بلی خدا از تمام گفتار، افکار و اعمال مخلوقات خود باخبر است.
دوم اینکه، خدا قادر مطلق است یعنی او دارای تمام قدرت می‌باشد. در کتاب پیدایش فصل هجدهم، آیۀ ۱۴ نوشته شده است که “مگر هیچ امری نزد خداوند مشکل است؟” و در کتاب ایوب فصل چهل و دوم، آیۀ ۲ می‌بینیم که ایوب به خداوند پاسخ داد “می‌دانم که به هرچیز قادر هستی، و ابداً قصد تو را منع نتوان نمود”.
نکتۀ سوم این است که خدا حاضر مطلق است یعنی او همیشه در همه جا حضور دارد و هیچکس نمی‌تواند از حضور خدا فرار کند چون او همه جا هست. در کتاب ارمیاء نبی فصل بیست و سوم، آیات ۲۳ و ۲۴ نوشته شده است که “یهوه می‌گوید، آیا من خدای نزدیک هستم و نه خدای دور؟ و خداوند می‌گوید، آیا کسی خویشتن را در جای مخفی پنهان تواند نمود که من او را نبینم مگر من آسمان و زمین را مملو نمی‌سازم؟ کلام خداوند این است”. هر چند که انسانها در جاهای مختلف زندگی می‌کنند، اما خدا در هر لحظه در همه جا حاضر است و همه را می‌بیند.
چهارم اینکه، خدا جاودانی است یعنی او ابتدا و انتهايی ندارد. پولس رسول در رسالۀ اول خود به تیموتاوس فصل اول، آیۀ ۱۷ می‌فرماید: “به پادشاه جاودانی و فناناپذیر و نادیدنی، خدای یکتا تا به ابد عزت و جلال باد، آمین”. حبقوق نبی با الهام از خدا اینطور می‌فرماید: “ای یهوه خدای من! ای قدوس من! آیا تو از ازل نیستی؟” (کتاب حبقوق نبی فصل اول، آیۀ ۱۲). در قسمتهای مختلف کتاب مقدس به این سؤال پاسخ داده شده است. بعنوان نمونه در مزمور نودم، آیۀ ۲ نوشته شده “از ازل تا به ابد تو خدا هستی”.
پنجمین نکته‌ای را که باید در نظر داشت این است که خدا تغییر ناپذیر است یعنی او عوض نمی‌شود. اگر خدا عوض شدنی بود او خدای کاملی نبود. اما چون خدا کامل است او تغییر ناپذیر است. خدا خودش اظهار می‌دارد “من که یهوه می‌باشم، تبدیل نمی‌پذیرم” (کتاب ملاکی نبی فصل سوم، آیۀ ۶) و در رسالۀ یعقوب فصل اول، آیۀ ۱۷ می‌خوانیم “تمام بخشش‌های نیکو و هدایای کامل از آسمان و از جانب خدايی می‌آید که آفرینندۀ نور است و در او تغییر و تیرگی وجود ندارد”. بنابراین، ما همیشه می‌توانیم روی خدا حساب کنیم چونکه او در هر لحظه تغییر عقیده نمی‌دهد! او کاملاً قابل اعتماد است.
صفات اخلاقی خدا
خدا همچنین مقدس، عادل، وفادار، رحیم و محبت است. علاوه بر صفات طبیعی، صفات اخلاقی خدا نیز در کتاب مقدس دیده می‌شوند.
اول، خدا کاملاً مقدس است، یعنی او بدون گناه است. پطرس رسول در رسالۀ خود، ما مسیحیان را تشویق می‌کند که زندگی پاکی داشته باشیم چون خداوند پاک و مقدس است. در رسالۀ اول پطرس فصل اول، آیات ۱۵ و ۱۶ نوشته شده است “چنانکه خدايی که شما را خوانده است، پاک است شما نیز در تمام رفتارتان پاک باشید. زیرا کتاب مقدس می‌فرماید، شما باید مقدس باشید، زیرا که من قدّوسم”. (رسالۀ اول پطرس فصل اول، آیات ۱۵ و ۱۶).
دوم، خدا عادل است. عیسی مسیح در دعای خویش که در فصل هفدهم انجیل یوحنا یافت می‌شود خدا را “پدر عادل” خطاب می‌کند. در این مورد می‌توانید به آیۀ ۲۵ از فصل هفدهم انجیل یوحنا مراجعه کنید. این مطلب که خدای آسمانها و زمین عادل است و به درستی عمل می‌کند مایۀ تسلی ماست و ما را تشویق می‌کند.
سوم، خدا وفادار است و به همین دلیل او عهدهای خود را با قوم خویش حفظ می‌کند. در رسالۀ دوم پولس رسول به تیموتائوس فصل دوم، آیۀ ۱۳ نوشته شده است که “اگر بی‌وفايی کنیم او وفادار خواهد ماند، زیرا او نمی‌تواند خود را انکار کند.”
چهارم، خدا رحیم است. داود، پادشاه اسرائیل و نویسندۀ مزامیر غالباً دربارۀ رحمت خدا صحبت می‌کرد. در مزمور یکصد و سوم، آیۀ ۸ می‌خوانیم “خداوند رحمان و کریم است دیر غضب و بسیار رحیم”.
پنجم، خدا محبت است. در رسالۀ اول یوحنا فصل چهارم، آیۀ ۸ می‌خوانیم “آنکه محبت ندارد از خدا کاملاً بی‌خبر است، زیرا خدا محبت است”.
ما که از راه ایمان، با مسیح متحد شده‌ایم و او را پیروی می‌کنیم می‌توانیم این واقعیت را در نظر داشته باشیم که ما کسی را داریم که کاملاً مقتدر و نیکوست. ما ایمان‌دارانِ به مسیح می‌توانیم اطمینان کامل داشته باشیم که خدا قادر و مایل است در هر شرایطی ما را کمک کند چون او نه فقط قادر مطلق است بلکه رحیم و با محبت است. خدا را شکر که در آسمانها و زمین خدايی مثل خدای ما وجود ندارد. جلال بر او باد. آمین.
اين مقاله، از کتاب “تعاليم اساسی کتاب مقدس” گرفته شده است. برای مطالعۀ تمام قسمتهای اين کتاب، اينجا را کليک کنيد.