همۀ مسیحیان از شاخه‌های مختلف، چهار روز را در طول سال گرامی می‌دارند. این چهار روز، عبارتند از عید میلاد مسیح، عید رستاخیز یا همان قيام و برخاستن مسیح از مردگان، عید صعود مسیح به آسمان و بالاخره، عید پنتیکاست. این چهار عید در میان مسیحیان از همۀ شاخه‌ها مشترک هستند.
عید رستاخیز که در میان ما ایرانیان، به عید “پاک” معروف است، در اوائل بهار جشن گرفته می‌شود. کلمۀ “پاک” به معنای تمیز و پاکیزه نیست، بلکه واژه‌ای است فرانسوی که ما در فارسی، آن را “فِصَح” یا “پـِسَخ” می‌نامیم. عید فِصَح در اصل عیدی یهودی است که به مناسبت سالروز خروج بنی‌اسرائیل از مصر، به رهبری موسی برگزار می‌شود. چون با فرارسيدن ايام عيد فصح، عيسی به صلیب کشیده شد و مرد و پس از مرگ در روز سوم از مردگان برخاست، به همین دلیل، عید رستاخیز، به عید “پاک” معروف شده است. 
خداوندگارِ ما، عیسی مسیح، پس از رستاخیز یا زنده شدنش بعد از مرگ، به مدت چهل روز، خود را زنده به رسولان و سایر پیروانش ظاهر می‌ساخت و دربارۀ پادشاهی خدا، ایشان را تعلیم می‌داد. این دورۀ چهل روزه برای شاگردان عیسی بسیار مهم بود، زیرا در طی این دوره بود که او ذهن ایشان را گشود تا درک کنند که او همان “مسیحِ موعودی” است که انبیای یهود پیشگویی کرده بودند. در این مورد، در انجیل لوقا، چنین آمده: “آنگاه به ایشان گفت، این همان است که وقتی با شما بودم، می‌گفتم؛ اینکه تمام آنچه در تورات موسی و کتب انبیا و مزامیر دربارۀ من نوشته شده است، باید به حقیقت بپیوندد. سپس، ذهن ایشان را روشن ساخت تا بتوانند کتب مقدس را درک کنند.” (انجیل لوقا ۲۴: ۴۴-۴۵). در خصوص همین دورۀ چهل روزه، در کتاب اعمال رسولان چنین آمده است: “من کتاب نخست خود را، ای تِئوفیلوس، در باب همۀ اموری تألیف کردم که عیسی به عمل نمودن و تعلیم دادنشان آغاز کرد تا روزی که به واسطۀ روح‌القدس دستورهایی به رسولان برگزیدۀ خود داد و سپس به بالا برده شد. او پس از رنج کشیدن، خویشتن را بر آنان ظاهر ساخت و با دلایل بسیار ثابت کرد که زنده شده است. پس به مدت چهل روز بر آنان ظاهر می‌شد و دربارۀ پادشاهی خدا با ایشان سخن می‌گفت.” (کتاب اعمال رسولان ۱: ۱-۳).
پس از این دورۀ چهل روزه، عیسی در مقابل چشمانِ حیرت‌زدۀ پیروان خود، به آسمان بالا برده شد. بنابراین، مسیحیان روز چهلم پس از عید رستاخیز را به یاد صعود او به آسمان جشن می‌گیرند. اما او پیش از خاتمۀ این دوره، یک بار به رسولان خود فرمود: “اورشلیم را ترک مکنید، بلکه منتظر آن وعدۀ پدر باشید که از من شنیده‌اید. زیرا یحیی به آب تعمید می‌داد، امّا شما بعد از اندک ايامی، به روح‌القدس تعمید خواهید یافت.” (کتاب اعمال ۱: ۴-۵). بله، مسیح وعده داد که پیروانش به روح‌القدس تعمید خواهند یافت. اما این تعمید به روح‌القدس چیست؟ این همان نکته‌ای است که در این مقاله مورد بحث قرار خواهیم داد.
وقتی این دورۀ چهل روزه به پایان رسید، خداوندگارِ ما، مسیح، شاگردان خود را به تپه‌ای مرتفع در مجاورت اورشلیم برد، تپه‌ای که کوه زیتون نام داشت. او در آنجا بار دیگر به ایشان فرمود: “چون روح‌القدس بر شما آید، قدرت خواهید یافت و شاهدان من خواهید بود، . . . عیسی پس از گفتن این سخنان، در حالی که ایشان می‌نگریستند، به بالا برده شد و ابری او را از مقابل چشمان ایشان برگرفت. هنگامی که می‌رفت و شاگردان به آسمان چشم دوخته بودند، ناگاه دو مردِ سفیدپوش در کنارشان ایستادند و گفتند: ای مردان جلیلی، چرا ایستاده به آسمان چشم دوخته‌اید؟ همین عیسی که از میان شما به آسمان برده شد، باز خواهد آمد، به همین‌گونه که دیدید به آسمان رفت.” (کتاب اعمال ۱: ۸-۱۱). به همین دلیل است که مسیحیان چهلمین روز بعد از عید رستاخیز را جشن می‌گیرند، جشنی که به “عید صعود مسیح” معروف است.
اما همانطور که ملاحظه کردید، خداوندگار ما، پیش از صعود خود، وعدۀ تعمید به روح‌القدس را به شاگردان داد. او قبلاً فرموده بود که شاگردانش باید به همین منظور، از اورشلیم جدا نشوند، و بعد از اندک ايامی، به روح‌القدس تعمید خواهند یافت. پس، شاگردان نیز چنین کردند. ایشان در اورشلیم، در بالاخانه‌ای گرد می‌آمدند و وقت خود را صرف دعا و عبادت می‌کردند و منتظر بودند تا وعدۀ مسیح تحقق یابد، این وعده که ایشان به روح‌القدس تعمید خواهند یافت و با قدرت همین روح‌القدس، خواهند توانست در تمامی نقاط جهان آن روزگار، شاهدان مسیح باشند.
به این ترتیب، از روز صعود مسیح به آسمان ده روز گذشت. در روز دهم، که درست پنجاه روز از رستاخیز مسیح می‌گذشت، یهودیان عیدی داشتند به نام “پنتیکاست”. پنتیکاست کلمه‌ای یونانی است به معنی “پنجاهه”، یعنی پنجاه روز بعد از عید فِصَح. قبل از اینکه جلوتر برویم، یک بار دیگر، این روزها را به‌اختصار جمع‌بندی می‌کنیم. نخست عید رستاخیز مسیح است که مصادف با فرارسيدن ايام عيد فصح یهودیان می‌باشد. چهل روز بعد از آن، عید صعود مسیح به آسمان برگزار می‌شود. و ده روز بعد از صعود، که می‌شود پنجاه روز بعد از عید رستاخيز، عید پنتیکاست است، که هنوز، هم یهودیان و هم مسیحیان، هر دو آن را جشن می‌گیرند. ما در این مقاله، می‌کوشیم مختصراً شرح دهیم که در این عید پنتیکاست که در ابتدا عیدی یهودی بود، چه اتفاقی برای شاگردان مسیح افتاد. در کتاب اعمال رسولان، این رویداد اینچنین شرح داده شده: “چون روز پنتیکاست فرارسید، همه یکدل در یک جا جمع بودند که ناگاه صدایی همچون صدای وزش تندبادی از آسمان آمد و خانه‌ای را که در آن نشسته بودند، به تمامی پُر کرد. آنگاه زبانه‌هایی دیدند همچون زبانه‌های آتش که تقسیم شد و بر هر یک از ایشان قرار گرفت. سپس همه از روح‌القدس پُر گشتند و آن‌گونه که روح بدیشان قدرت تکلّم می‌بخشید، به زبانهای دیگر سخن گفتن آغاز کردند. در آن روزها، یهودیانِ خداترس، از همۀ ممالک زیر آسمان، در اورشلیم به سر می‌بردند. چون این صدا برخاست، جماعتی گرد آمده، غرق شگفتی شدند، زیرا هر یک از ایشان می‌شنید که آنان به زبان خودش سخن می‌گویند. پس حیران و بهت‌زده، گفتند، مگر اینها که سخن می‌گویند جملگی اهل جلیل نیستند؟ پس چگونه هر یک می‌شنویم که به زبان زادگاه ما سخن می‌گویند؟ . . . همه می‌شنویم که اینان به زبان ما مدح اعمال عظیم خدا را می‌گویند.” (کتاب اعمال ۲: ۱-۱۱).
اینچنین بود رویداد مهمی که در روز پنتیکاست رخ داد. رسولان و سایر شاگردان مسیح، از روح‌القدس پُر شدند و شروع کردند به تمجید خدا برای اعمال عظیمش. همانطور که دیدیم، یهودیانی که از سرزمینهای مختلف در اورشليم به سر می‌بردند، زبان زادگاه خود را از پیروان مسیح می‌شنیدند. ایشان از ظاهرِ این گروه پی بردند که آنان افرادِ باسواد و تحصیل‌کرده‌ای نیستند و برایشان بسیار حیرت‌آور بود که می‌شنیدند این افراد عادی، به زبانهای مختلف جهان آن روزگار سخن می‌گویند و اعمال عظیم خدا را ذکر می‌کنند. وقتی توجه آنان به‌خوبی جلب شد، رسولان برخاستند و شرح دادند که این امر، تحقق پیشگویی یکی از انبیای یهود است که فرموده بود که وقتی مسیحِ موعود ظهور کند، حتی افراد عادی نیز خواهند توانست مانند انبیا، تحت هدایت روح‌القدس، الهام بیابند و پیامی الهی را اعلام کنند.
فراموش نکنیم که شاگردان عیسی، از زنده شدنِ او یقین حاصل کرده بودند. این شاگردان، در سالهایی که عیسی بر روی زمین بود و پیش از مصلوب شدنش، به نقاط مختلف فلسطین می‌رفتند، معجزات انجام می‌دادند و مژدۀ فرارسیدنِ ملکوت یا پادشاهی خدا را اعلام می‌کردند. اما این کار را با اقتداری که مسیح به ایشان عطا فرموده بود، انجام می‌دادند (متی ۱۰: ۱). اکنون دورۀ جدیدی آغاز شده بود و ایشان به قدرتی جدید نیاز داشتند تا شهادت دهند که عیسای ناصری همان مسیح موعود است و پس از مرگ بر صلیب، زنده شده است. می‌بایست اعلام کنند که او پسر خداست و برای پرداختن کفارۀ گناهانِ بشر جان فدا کرده است. به همین دلیل بود که مسیح، پیش از صعود به آسمان، به ایشان فرمود که در اورشلیم بمانند و منتظر دریافت روح‌القدس باشند تا قدرت بیابند و شاهدان او باشند. و این همان امری است که در روز پنتیکاست رخ داد. روح‌القدس بر ایشان نازل شد و به شکلی معجزه‌آسا، پیام خدا را به زبانهای مختلف اعلام کرد و زمینه را فراهم ساخت تا پطرس و سایر رسولان بتوانند شهادت دهند و با قدرت، اعلام کنند که عیسای ناصری، همان مسیح موعود است و پس از قربانی کردن جان خود برای پاک کردن گناهان انسان، بار دیگر زنده شده است. به همین منظور بود که پطرسِ رسول در موعظه‌اش خطاب به مردم فرمود: “خدا همین عیسی را برخیزانید و ما همگی شاهد بر آنیم. او به دست راست خدا بالا برده شد و از پدر، روح‌القدسِ موعود را دریافت کرده، این را که اکنون می‌بینید و می‌شنوید، فرو ریخته است . . . پس قوم اسرائیل، جملگی به‌یقین بدانند که خدا این عیسی را که شما بر صلیب کشیدید، خداوند و مسیح ساخته است.” (اعمال رسولان ۲: ۳۲-۳۳ و ۳۶).
آنچه آن یهودیان که از نقاط مختلف جهان بودند، به چشم خود دیدند و به گوش خود شنیدند، و نیز سخنان پطرس رسول، آنقدر با اقتدارِ روح‌القدس همراه بود که کلام خدا می‌فرماید: “چون این را شنیدند، دلریش گشته، به پطرس و سایر رسولان گفتند، ای برادران، چه کنیم؟ پطرس بدیشان گفت: توبه کنید و هر یک از شما به نام عیسی مسیح برای آمرزش گناهان خود تعمید گیرید که عطای روح‌القدس را خواهید یافت.” (اعمال رسولان ۲: ۳۸).
وعدۀ عیسی مسیح بايستی تحقق می‌یافت که پیش از صعودش فرموده بود: “چون روح‌القدس بر شما آید، قدرت خواهید یافت و شاهدان من خواهید بود، در اورشلیم و تمامی یهودیه و سامِره و تا دورترین نقاط جهان.” (کتاب اعمال ۱: ۸). همچنین، در شب آخر، به‌هنگام شام آخر، عيسی به شاگردانش فرموده بود: “چون آن مدافع که از نزد پدر برای شما می‌فرستم بیاید، یعنی روح راستی که از پدر صادر می‌شود، او خودْ دربارۀ من شهادت خواهد داد، و شما نیز شهادت خواهید داد، زیرا از آغاز با من بوده‌اید.” (انجیل یوحنا ۱۵: ۲۶-۲۷). این وعده در روز پنتیکاست جامۀ عمل پوشید. رسولان مسیح از روح‌القدس قدرت یافتند تا شهادت دهند که عیسای ناصری همان مسیح موعود بوده که برای نجات جهان آمده است. و چون پیام ایشان با قدرتِ روح‌القدس همراه بود، بر دل و ذهن شنوندگان تأثیر می‌گذاشت و ایشان را به‌سوی ایمان به عیسی مسیح هدایت می‌کرد.
این امر می‌تواند امسال برای ما، پیام عید پنتیکاست باشد. ما نیز که به مسیح ایمان آورده‌ایم، باید از او درخواست کنیم که ما را از روح‌القدس پُر سازد تا بتوانیم با گفتار و کردارمان، شاهدانِ وفادار او باشیم. باید این مژده را به مردمان گمگشته اعلام کنیم که “خدا جهان را آنقدر محبت کرد که پسر یگانۀ خود را داد تا هر که به او ایمان آوَرَد هلاک نگردد، بلکه حیات جاویدان یابد.” (انجیل یوحنا ۳: ۱۶). اگر پیام ما با قدرت و تأیید روح‌القدس باشد، قطعاً بر مردم تأثیر خواهد گذاشت. مقصود این نیست که هر کسی که پیام ما را بشنود، ایمان خواهد آورد، اما سبب خواهد شد دست به تصمیم‌گیری بزند؛ طبق آیه‌ای که از انجیل یوحنا ۳:۱۶ نقل کردیم، افراد با شنیدن پیام ما، باید یا “هلاکتِ ابدی” را انتخاب کنند، یا “حیات جاویدان” را! در هر حال، همه باید این پیام را بشنوند و برای ابدیتِ خود، تصمیم‌گیری کنند.
مدتی پس از روز پنتیکاست، پطرس و سایر رسولان، به کاهنان یهود گفتند: “ما شاهدان این امور هستیم، چنانکه روح‌القدس نیز هست که خدا او را به مطیعان خود عطا کرده است.” (اعمال رسولان ۵: ۳۲). ما نیز اگر می‌خواهیم مانند رسولان و سایر پیروان مسیح در آن روزگار، از روح‌القدس پُر شویم و در پُری روح‌القدس زندگی کنيم، باید “مطیعان” خدا باشیم. باید خود را در مقابل کلام خدا فروتن سازیم، زیرا فقط در این صورت است که زمین دل ما به‌اندازۀ کافی پست خواهد شد تا باران روح‌القدس بتواند بر آن ببارد و از بطن ما جاری شود. پس خود را در مقابل خدا و کلامش فروتن سازیم و از روح‌القدس پُر شويم، تا با قدرت او، مانند رسولان بگوییم: “ما شاهدان این امور هستیم، چنانکه روح‌القدس نیز هست که خدا او را به مطیعان خود عطا کرده است.” آمین.