امروزه، اعتیاد به الکل و مواد مخدر نیروی پلیدی است که می‌تواند رفتار، سلامتی، خانواده، و آیندۀ شخص را در‌برگرفته، آنها را اساساً تغییر دهد. بیشتر افرادی که وابسته به مواد مخدر هستند، اصرار دارند که به آنها وابسته نیستند. اما زمانی که می‌کوشند این عادت را ترک کنند، نمی‌توانند . . . چون آنها به فرورفتن هر‌چه بیشتر در باتلاق اعتیاد ادامه می‌دهند.
در زیر پوشش خود‌فریبی، این “گودال اعتیاد به مواد مخدر” مملو از شن روان است و قربانیان آن احساس می‌کنند که نمی‌توانند خود را از آن آزاد سازند. رسالۀ دوم پطرس ۱۹:۲ می‌فرماید: “آدمی بندۀ هر آن چیزی است که بر او مسلط است.”. 
با وجود این، امیدی برای رهایی وجود دارد، امیدی برای یک تغییر ماندگار.
طبقه‌بندی‌های اصلی مواد مخدر
مواد مخدر، عموماً برحسب تاثیری که بر بدن شخص دارند، به چهار دستۀ عمده تقسیم می‌شوند. در هر چهار دسته، استفادۀ بیش از حد می‌تواند منجر به مرگ شود! امثال سلیمان ۱۲:۱۴ می‌فرماید: “راهی هست كه به نظر آدمی مستقيم می‌نمايد، اماعاقبت آن، طُرُق موت است.”.
آرام‌بخش‌ها، اثری آرام‌کننده ایجاد می‌کنند و عملکرد سیستم عصبی مرکزی را کاهش می‌دهند. انواع رایج از اين‌قرارند: الکل، داروهای مسکّن، آرام‌بخش‌ها، ، داروهای خواب‌آور و حلّال‌های آلی. علائم روان‌شناختی: تمرکز ضعیف، تفکر مشوّش، عدم توانایی تصمیم‌گیری و پرخاشگری. اثرات فیزیکی: خواب‌آلودگی، تکلّم نامفهوم، عدم هماهنگی، لرزش بدن، کاهش انرژی، حالت خلسه و اغماء، بینایی تار و مبهم، کاهش تعداد ضربان و فشار خون، تنگیِ نفس ومرگ. اشعیا ۷:۲۸ دربارۀ این افراد می‌فرماید: “ولكن اينان نيز از شراب گمراه شده‌اند و از مسكرات سرگشته گرديدهاند . . . از مسكرات گمراه شده‌اند و از شراب بلعيده گرديدهاند. . . در رؤيا گمراه گرديدهاند و در داوری مبهوت گشته‌اند.”.
محرّک‌ها، فعالیت‌های بدنی را بالا برده، عملکرد سیستم عصبی مرکزی را افزایش می‌دهند. انواع رایج از اين‌قرارند: کوکائین، کراک، متامفتامین و آمفتامين‌ها.علائم روان‌شناختی: تحریک‌پذیری، افزایش انرژی، اعتماد به نفسِ اغراق‌آمیز، افزایش تحریک‌های جنسی، احساس نشاط موقت و شور و هیجان. اثرات فیزیکی: بیش‌فعّالی، خستگی‌ناپذیری، بی‌خوابی، بی‌اشتهایی، خشکیِ دهان، بوی ناخوشایند تنفس، خارش بینی، اتساع یا گشاد شدن مردمک چشم، تکلّم سریع و نامفهوم، عرق‌ریزی، سردرد، سرگیجه، افزایش ضربان قلب و فشار خون، روان‌پریشی و جنون و مرگ. کتاب امثال سلیمان کسانی را توصیف می‌کند که ناهشیار و نابخردانه راه می‌روند: “بنابراین مصیبت بر او ناگهان خواهد آمد. در لحظه‌ای منکسر خواهد شد و شفا نخواهد یافت.”(کتاب امثال ۱۵:۶).
توهّم‌زاها، واقعیت را تغییر داده، مغشوش می‌سازند. انواع رایج از اين‌قرارند: ال‌اس‌دی، ماری‌جوانا، فن‌سیکلیدین (پی‌سی‌پی) و مسکالین. علائم روان‌شناختی: توهم، افزایش حساسیت، اضطراب، کاهش احساس بازدارندگی و تجربیات فراجسمانی. اثرات فیزیکی برحسب نوع مادۀ مخدر تغییر می‌کنند: به‌طور مثال، ال‌اس‌دی مانند یک مادۀ محرک عمل می‌کند، ماری‌جوانا مانند یک مادۀ آرام‌بخش عمل می‌کند. سایر اثرات عبارتند ازبی‌خوابی، بی‌اشتهایی، افزایش انرژی، افزایش ضربان قلب و فشار خون، چشم‌ها به نقطه‌ای خیره می‌شوند یا به صورت غیرارادی حرکات سریع دارند، تکلم نامفهوم (مِن مِن کردن) و یا ناتوانی در تکلم، نرخ بالاتر تصادف و خشونت، گم کردن مسیر و مرگ. اگرچه کتاب‌مقدس مستقیماً به مواد مخدر توهم‌زا اشاره نکرده است، اما آثار توهم‌زای ترسناک و مختل‌کنندۀ الکل را خاطرنشان ساخته، می‌فرماید: “چشمان تو چيزهای غريب را خواهد ديد، و دل تو به چيزهای كج تنطّق خواهد نمود، . . . و خواهی گفت، مرا زدند ليكن درد را احساس نكردم، مرا زجر نمودند ليكن نفهميدم. پس كی بيدار خواهم شد؟ همچنين معاودت می‌كنم و بار ديگر آنرا می‌طلبم.” (کتاب امثال ۲۳: ۳۳-۳۵).
مسکّن‌ها، درد را کاهش داده، شخص را سر‌حال می‌آورند. انواع رایج از اين‌قرارند: تریاک، مورفین، کدئین، هروئين، متادون، مپریدین. علائم روان‌شناختی: احساس نشاط وخوشحالی موقت، احساس خستگی، رخوت و گیجی. اثرات فیزیکی: تسکین درد، افتادگیِ پلک‌ها، انقباض مردمک چشم، کاهش سرعت عکس‌العمل و مهارت‌های حرکتی، خواب‌آلودگی، عدم هماهنگی، محدود شدن و تضعیف قوۀ عکس‌العمل، خشکی دهان، یبوست و جای زخم یا تورم در محل‌های تزریق. زمانی که در درد و رنج به‌سر می‌برید، به‌جای بازگشتن به سمت مواد مخدر، به‌سوی خداوند بازگردید. به او توکل کنید و به دنبال هدایت او برای تسکین درد باشید: “و اما من، مسکین و دردمند هستم. پس ای خدا، نجات تو مرا سرافراز سازد.” (مزمور ۲۹:۶۹).
مسیر مارپیچ و رو به پایین اعتیاد
مستی، زمانی روی می‌دهد که اثرات یک ماده در بدن شما باعث تغییر در رفتارتان شود، از جمله تغییر در خلق‌وخو، ارزیابی و قضاوت اشتباه، تکلم نامفهوم (مِن مِن کردن)، هماهنگی ضعیف، راه رفتن نامتعادل، بدرفتاری جنسی، رفتار پرخاشگرانه و عملکردهای اجتماعی نامناسب و معیوب. مستی ممکن است منجر به حالت اغماء یا حتی مرگ شود. فرهنگ لغات پزشکی مصّور دورلاند، مستی را این‌چنین تعریف می‌کند: “مسمومیّت، حالت مسمومیّت”. چقدر جالب است که موسی فرمود: “زيرا مُوِ ايشان از موهای سدوم است،. . . شراب ايشان زهر اژدرهاست و سم قاتل افعی.” (کتاب تثنیه ۳۲: ۳۲-۳۳).
سوءاستفاده، زمانی رخ می‌دهد که استفادۀ شما از مواد مخدر، منجر به درماندگی شما از انجام وظایف و یا برقراری روابط سالم شود و یا زمانی که شما، خودتان یا دیگران را در معرض خطر یک آسیب بالقوّه قرار دهید.
اعتیاد، زمانی رخ می‌دهد که شما این سه نشانۀ اصلی و مهم را تجربه کنید: حد مقاومت در برابر مصرف مواد، مدام به مقدار بیشتری مواد نیاز دارید تا به همان تأثیر دست یابید. وابستگی فیزیکی، از علائمِ عدمِ استفادۀ مواد رنج می‌برید، علائمی مانند حالت تهوّع، عرق کردن، لرزش بدن و اضطراب. اشتیاق، در استفادۀ اجباری از مواد، الگوی خاصی دارید.
خماری، زمانی روی می‌دهد که درد و ناراحتی ناشی از کاهش یا نبودِ مواد، زندگی روزانه را به‌شدت مختل کند. “شراب را با سرودها نخواهند آشامید . . . غوغایی برای شراب در کوچه‌ها است. هرگونه شادمانی تاریک گردیده و سرور زمین رفع شده است.” (کتاب اشعیا ۱۱،۹:۲۴).
سؤال: چگونه می‌توانم مسئولِ وابستگی‌ام به مواد مخدر به‌حساب آیم، در حالی که بیشتر این مواد اعتیادآور هستند و در واقع، آنها هستند که سبب اعتیاد می‌شوند؟
پاسخ: وابستگی شما به مواد مخدر، هم به‌وسیلۀ انتخاب شما در استعمال مواد به‌وجود می‌آید و هم به‌وسیلۀ خودِ مواد. تأثیر مواد مخدر به‌خاطر ماهیت ماده و روشی است که آن ماده توسط بدن شما دچار سوخت و ساز می‌شود. تنها راه اجتناب از اعتیاد، این است که برای پایان دادن به استفادۀ غیرمجاز از مواد مخدر، تصمیمی عمدی و آگاهانه بگیرید. اول سموئیل ۱۴:۱ می‌فرماید، “تا به کی مست می‌شوی؟ شرابت را از خود دور کن.”
محک‌هایی برای اعتیاد
آیا می‌کوشید عادت خود را از دیگران پنهان سازید؟
آیا تا کنون فکر کرده‌اید که برای ترک عادت خود کمک بگیرید؟
آیا به‌خاطر عادتی که دارید، در جایی که کار می‌کنید، دچار مشکلاتی هستید؟
آیا تا کنون شده که به‌خاطر این عادت، حافظۀ خود را از دست بدهید؟
آیا تا کنون به‌شدت مست شده‌اید؟
آیا تا کنون احساس کرده‌اید که به‌خاطر عادتتان، ناعادلانه مورد نکوهش و انتقاد واقع شده‌اید؟
آیا تا کنون احساس کرده‌اید که عادت شما غیرطبیعی است؟
آیا تا کنون به‌خاطر عادتی که دارید، دوستی‌هایتان را از دست داده یا روابط خود را ترک کرده‌اید؟
آیا تا کنون مقدار مصرف خود را کاهش داده و دومرتبه به میزان قبلی بازگشته‌اید؟
آیا تا کنون فرزندان کوچک خود یا سایر عزیزانتان را به‌خاطر عادتی که دارید، نادیده گرفته‌اید؟
آیا در مورد استفاده از مواد، حالت دفاعی به خود می‌گیرید و بحث می‌کنید؟
آیا به‌خاطر مصرف مواد، در برقراری ارتباط با عواطف و احساسات خود ناتوانید؟
آیا سلامت جسمانیِ شما به‌خاطر استفاده از مواد، تحت تاثیر قرار گرفته است؟
آیا تنها از انجام کارهایی لذت می‌برید که در آنها الکل یا سایر مواد مخدر موجود باشد؟
آیا نیاز شما برای تهیۀ مواد، بر مسائل مالی‌تان اثر گذاشته است؟
آیا انکار می‌کنید که در حال تجربۀ عواقب عادت خود هستید؟
آیا با زیاده‌روی کردن در عادت خود، از زیر بار شرایط سخت شانه خالی می‌کنید؟
آیا نیازتان به ارضای عادتتان بر روابطِ شما تاثیر گذاشته است؟
آیا حدِ مقاومتِ شما در مصرف مواد رو به افزایش است؟
اگر به پنج مورد یا تعداد بیشتری از سؤالات فوق پاسخ مثبت داده باشید، ممکن است دچار وابستگی شدید شده باشید. کتاب اشعیا ۲۲:۵ می‌فرماید، “وای بر آنانی که برای نوشیدن شراب زورآورند، و به جهت ممزوج ساختن مسکرات مردان قوّی می‌باشند.”
سؤال: آیا اعتیاد به الکل یک بیماری موروثی است که شخص بر آن هیچ کنترلی ندارد؟
پاسخ: متخصّصین پزشکی در حال بحث بر سر این نکته هستند که آیا اعتیاد به الکل یک بیماری است یا خیر. به‌خاطر اثرات شدید و ماندگاری که مصرف الکل می‌تواند روی مغز و سایر اندام‌ها داشته باشد، بسیاری آن را یک بیماری در نظر می‌گیرند. سایرین بر این عقیده هستند که اعتیاد به الکل بیشتر جنبۀ رفتاری دارد.
بیماری عبارت است از شرایط غیرطبیعی بدن که توسط موارد زیر ایجاد می‌شود:
سرایت (مانند ابتلا به آنفولانزا یا آبله از منبعی در خارج از بدن)
نقصان ژنتیکی (برای مثال، به‌دنیا آمدن با دیابت و یا با یک ساختار ژنتیکی که در آن، الکل به صورت عادی فعل و انفعال و سوخت و ساز ندارد)
عوامل محیطی (به‌عنوان مثال، در معرض سموم و مواد آلاینده قرار گرفتن و یا ابتلا به سیروزِ کبدی، که در آن، الکل اضافی فشار بسیار زیادی بر کبد وارد ساخته، مانع عملکرد مناسب آن می‌شود)
اگرچه اعتیاد به الکل می‌تواند تحت تأثیر مسائل ژنتیکی یا تغییرات شیمیایی بدن قرار بگیرد، اما حقیقت بسیار مهمی که باید به خاطر داشت، این است که شما بر اینکه آیا استفاده از الکل باعث نابودی‌تان می‌گردد یا اینکه باعث بهبود شما می‌شود، کنترل دارید. سابقۀ خانوادگیِ شما و مسائل ژنتیکی می‌توانند شما را بیشتر در معرض اعتیاد به الکل قرار دهند؛ اما به هر حال، می‌توان در مقابل چنین تاثیراتی مقاومت کرد (رسالۀ اول پطرس ۱۳:۱).
چگونه شخص می‌تواند از وابستگی رهایی یابد؟
همانطور که وابستگی به مواد شیمیایی یک‌شبه به‌وجود نمی‌آید، رهایی از اعتیاد نیز معمولاً به‌سرعت رخ نمی‌دهد. با وجود این، همانطور که یک سلسله از رویدادها می‌توانند شما را به‌سوی دام و گرفتار شدن پیش ببرند، یک سری از رویدادهای دیگر نیز می‌توانند شما را به‌سوی آزادی هدایت کنند. با برداشتن یک قدم در هر مرحله، می‌توانید سفر خود را به‌سوی بازیافتن سلامتی آغاز کنید. روزی خود را در حال دویدن با آزادی کامل در جادۀ دگرگونی خواهید یافت . . . و حتی درطول مسیر، دیگران را از گرفتاری در دام، رهايی خواهید داد.
تصدیق کنید که نسبت به وابستگی خود ناتوان هستید: “من قادر به کنترل یا ادارۀ زندگی‌ام نیستم.” بدون تمرکز نمودن بر اينکه مشکل چیست، دوم قرنتیان ۹:۱ می‌فرماید که، ما نباید بر خود، بلکه بر خدا توکل کنیم.
آگاه باشید که خدایی که شما را خلق کرده است، قدرت دارد شما را بهبود بخشد: “من از مسیح می‌خواهم که رهانندۀ من باشد، و هر بخش از زندگی مرا بهبود بخشد” (رجوع کنید به مزمور ۷۱: ۲۰-۲۱).
ارادۀ خود را به ارادۀ خداوند بسپارید: “من از مسیح می‌خواهم تا کنترل زندگی مرا در دست خود بگیرد” (رجوع کنید به انجیل متی ۱۶:۲۴-۲۵).
با واقعیت مواجه گرديد، با خویشتنِ حقیقی‌تان روبرو شوید: “من صادقانه به زندگی‌ام نگاه می‌کنم و از خداوند می‌خواهم تا گناهان و اشکالات شخصیتی مرا آشکار سازد” (رجوع کنید به مزمور ۱۳۹: ۲۳-۲۴).
به کشمکشِ خود با گناه اعتراف کنید، هم به حضور خدا و هم به شخصی دیگر: “باشد که من گناهان خود را ببینم، همانطور که خدا آنها را می‌بیند؛ و از گناهان خود متنفر شوم، همانطور که خدا از آنها متنفر است” (رجوع کنید به رسالۀ اول یوحنا ۸:۱).
کمک خدا را برای تغییر الگوهای رفتاری گذشتۀ خود بپذیرید: “من زندگی خود را به حفاظت مسیح می‌سپارم” (رجوع کنید به رسالۀ اول پطرس ۵: ۶-۷ ).
شکست‌ها و نقص‌های خود را اعتراف کنید: “من مشتاق هستم که خود را همان‌گونه ببینم که خدا مرا می‌بیند” (رجوع کنید به مزمور ۵۱: ۱۰-۱۲).
از کسانی که نسبت به آنها خطایی مرتکب شده‌اید، طلب بخشش کنید: “من آنانی را که صدمه زده‌ام خواهم یافت و از صمیم قلب از آنها طلب بخشش خواهم کرد” (رجوع کنید به انجیل متی ۵:۲۳-۲۴).
در جاهایی که به دیگران زيان رسانيده‌ايد، زيان خود را جبران کنید: “من جبران و اصلاح خواهم کرد . . . با کمک خداوند” (رجوع کنید به حزقیال ۳۳: ۱۵-۱۶).
با تصدیق کردنِ اینکه چه زمانی در اشتباه بوده‌اید، وجدانتان را پاک نگاه دارید: “هر روز، من مسئولیتِ بی‌مسئولیتی‌هایم را بر عهده می‌گیرم” (رجوع کنید به تیطس ۲: ۱۱-۱۲).
برای دریافت هدایت خدا در زندگی‌تان، دعا کنید: “من می‌خواهم توسط خداوند کنترل شوم و تنها در مسیر او گام بردارم” (رجوع کنید به مزمور ۲۵: ۴-۵).
به کمک دیگران بشتابید، با دستان و با قلبتان: “من از آنهایی که نیاز به مراقبت دارند، مراقبت خواهم کرد؛ و با دلسوزی و شفقت به آنان کمک خواهم کرد.” (رجوع کنید به غلاطیان ۲:۶).
“نبایدها” برای رهایی و آزادی چه هستند؟
به‌تنهایی به مبارزه با اعتیاد نروید. به خداوند تکیه کنید و در یک برنامۀ قانونی ترک اعتیاد شرکت نمایید (رجوع کنید به کتاب جامعه ۴: ۹-۱۰).
چشمان خود را بر توانایی‌تان در دروغ گفتن به خودتان و دیگران نبندید! از یک نفر بخواهید که به شما کمک کند تا پاسخگو باشید (رجوع کنید به کتاب ارمیا ۹:۱۷).
با کسانی که عادت شما را تشویق می‌کنند یا نسبت به آن بی‌تفاوت هستند، معاشرت نکنید. روابط دوستانۀ جدید و عادت‌های سالم و مفید به‌وجود آورید (رجوع کنید به رسالۀ اول قرنتیان ۳۳:۱۵).
در مورد آینده نگران نباشید. هر روز برای همان روز با خداوند راه روید (رجوع کنید به انجیل متی ۳۴:۶).
اگر دوباره به وضع وخیم قبلی بازگشتید، دست از تلاش نکشید. هرگز آنقدر دير نخواهد بود که نتوانيد دوباره به مسیر اصلی بازگردید. “ولی اگر به گناهان خود اعتراف کنیم، او که امین و عادل است، گناهان ما را می‌آمرزد و از هر نادرستی پاکمان می‌سازد.” (رسالۀ اول یوحنا ۹:۱).
زمانی که در فرآیند بازیابی سلامت خود پیشرفت کردید، مغرور نشوید. نسبت به فیض و قدرت خداوند سپاسگزار باشید تا تغییر کنید. “تکبّر پیش‌رُوِ هلاکت است، و دل مغرور پیش‌رو خرابی.” (کتاب امثال ۱۸:۱۶).
توسط وسوسه غافلگیر نشوید، از آن فرار کنید! “هیچ آزمایشی بر شما نمی‌آید که مناسب بشر نباشد. و خدا امین است؛ او اجازه نمی‌دهد بیش از توان خود آزموده شوید، بلکه به وقتِ آزمایش، راه گریزی نیز فراهم می‌سازد تا تاب تحملش را داشته باشید.” (رسالۀ اول قرنتیان ۱۳:۱۰).
نکات روحانی برای بهبودی و بازیافتن سلامت چه می‌باشند؟
دریابید که زمان شروع بازیابی سلامت، امروز است. “امروز، اگر صدای او را می‌شنوید، دل خود را سخت مسازید،” (رساله به عبرانیان ۱۵:۳).
بپذیرید که بازیابی سلامت و بهبودی، یک فرآیند مادام‌العمر است و نه یک رویداد موقت. “نمی‌گویم هم‌اکنون به اینها دست یافته‌ام یا کامل شده‌ام، بلکه خود را به پیش می‌رانم تا چیزی را به‌دست آورم که مسیحْ عیسی برای آن مرا به‌دست آورد.” (رساله به فیلیپیان ۱۲:۳).
هر روزه برای یافتن پیروزی دعا کنید. از طریق دعاست که خداوند شما را حفاظت می‌کند. “بیدار باشید و دعا کنید تا در آزمایش نیفتید. روح مشتاق است، امّاجسم ناتوان.” (انجیل متی ۴۱:۲۶).
هر روز کتاب‌مقدس را مطالعه کنید تا از خدا قوت بگیرید. “جان من ازحزن گداخته می‌شود. مرا موافق كلام خود برپا بدار.” (مزمور ۲۸:۱۱۹).
در کلام خدا تعمق کنید تا علیه افتادن در گناه بجنگید. “كلام تو را در دل خود مخفی داشتم كه مبادا به تو گناه ورزم.” (مزمور ۱۱:۱۱۹).
هر هفته به کلیسا بروید تا خداوند را بپرستید و همراه با سایرین رشد کنید. “و در فکر آن باشیم که چگونه می‌توانیم یکدیگر را به محبت و انجام اعمال نیکو برانگیزانیم. و از گرد آمدن با یکدیگر دست نکشیم، چنانکه بعضی را عادت شده است، بلکه یکدیگر را بیشتر تشویق کنیم.” (عبرانیان ۱۰: ۲۴-۲۵).
کشمکش‌های خود را با عزیزانتان که دلسوز شما هستند، در میان بگذارید. “پس نزد یکدیگر به گناهانِ خود اعتراف کنید و برای یکدیگر دعا کنید تا شفا یابید.” (رسالۀ یعقوب ۱۶:۵).
به خداوند اعتماد کنید و رشد کردن در رابطۀ خود با او را در اولویت قرار دهید. “بلکه نخست در پی پادشاهی خدا و انجام ارادۀ او باشید، آنگاه همۀ اینها نیز به شما عطا خواهد شد.” (انجیل متی ۳۳:۶).
بر قدرت مسیح تکیه کنید تا فارغ و آزاد از الکل و مواد مخدر بمانید. “قدرت هر چیز را دارم در او که مرا نیرو می‌بخشد.” (رساله به فیلیپیان ۱۳:۴).
بدانید که تغییرِ دائمی و همیشگی امکان‌پذیر است. “این برای انسان ناممکن است، امّا برای خدا همه چیز ممکن است.” (انجیل متی ۲۶:۱۹).
شما ممکن است بگویید: “من قادر نيستم . . . سعی خودم را کرده‌ام . . . نمی‌توانم انجامش دهم”! خوب، ممکن است این درست باشد که شما استقامت لازم برای ترک کردن را ندارید . . . و اینکه در حالت ترک بمانید. اما این را درک کنید که مسیح شما را فرانخوانده است که به‌تنهایی به‌دور ازمواد و الکل بمانید. کتاب‌مقدس این راز را آشکار می‌کند: “او که شما را فرامی‌خواند، امین است و این را خواهد کرد.” (رسالۀ اول به تسالونیکیان ۲۴:۵).
سؤال: چرا مردم الزامی شخصی برای پرهیز از الکل دارند؟
پاسخ: اول اینکه کتاب‌مقدس به ما هشدارهایی می‌دهد، نظیر این، “شراب استهزا می‌كند و مسكرات عربده می‌آورد، وهر كه به آن فريفته شود حكيم نيست.” (کتاب امثال ۱:۲۰). دوم اینکه، کتاب‌مقدس “استدلال لغزش” را به ما می‌آموزد، یعنی این مسأله که ممکن است به‌خاطر رفتار شما، شخص دیگری لغزش بخورد. “بهتر آن است که از خوردن گوشت یا نوشیدن شراب یا انجام هر کار دیگر که باعث لغزش برادرت می‌شود، بپرهیزی.” (رساله به رومیان ۲۱:۱۴).
اين آيات را بخوانيد و در آنها تعمق کنيد:
اول قرنتیان ۶: ۱۹-۲۰
تثنیه ۱۹:۲۹
اشعیا ۱۱:۲۴
امثال سلیمان ۲۰:۲۳
اشعیا ۷:۲۸
امثال سلیمان ۳۳:۲۳
مزمور ۲۹:۶۹
رومیان ۱۲:۶
فیلیپیان ۱۳:۲
مزمور ۵:۲۵